ભાનગઢનો કિલ્લો જ્યાં સાંજ પડતાંની સાથે જ જાગી જાય છે આત્માઓ

 

ભાનગઢ નામ તો સાંભળ્યું જ હશે.  રાજસ્થાન, રાજા મહારાજાઓનું શહેર, કિલ્લાઓ અને કિલ્લાઓનું શહેર માનવામાં આવે છે અને દરેક કિલ્લાની પોતાની વાર્તા છે.  આવો જ એક કિલ્લો રાજસ્થાનના અલવર જિલ્લામાં આવેલ ભાનગઢ કિલ્લો છે.  જ્યાં પ્રવાસીઓ આખું વર્ષ તેને જોવા માટે પહોંચતા રહે છે, પરંતુ માત્ર દિવસમાં, કારણ કે સાંજ પડતાં જ લોકો અહીંથી પાછા ફરે છે અને પછી જો આ કિલ્લામાં કંઈક રહી જાય તો માત્ર મૌન અને જે કહે છે તે કહેવામાં આવે છે. કે આ મૌનમાં કેટલાક એવા અવાજો સંભળાય છે જે ભાનગઢ કિલ્લાને ભૂતિયા કિલ્લો બનાવે છે.

 હા.. 17મી સદીમાં બનેલો આ કિલ્લો રાજસ્થાનની ધરોહર છે, પરંતુ આ કિલ્લાને લઈને સ્થાનિક લોકોમાં ફેલાઈ ગયેલી વાતોને કારણે લોકો અહીં રાતના સમયે જવામાં શરમાતા હોય છે.  ખુદ ભારતના પુરાતત્વ વિભાગે પણ સૂર્યાસ્ત પછી આ કિલ્લાની મુલાકાત લેવાની મનાઈ ફરમાવી છે.  આવી સ્થિતિમાં આ કિલ્લો ખરેખર રહસ્યોથી ભરેલો છે.

 ભાનગઢ કિલ્લાની વાર્તા

 17મી સદીમાં, ભાનગઢ કિલ્લો માન સિંહ I દ્વારા તેના નાના ભાઈ માધો સિંહ I માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો અને આ કિલ્લાનું નામ માધો સિંહના દાદા ભાન સિંહના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું.  રાજા માધો સિંહ તે સમયે અકબરની સેનામાં જનરલ તરીકે તૈનાત હતા.  પરંતુ 300 વર્ષ સુધી ખીલ્યા પછી કંઈક એવું થયું કે આ કિલ્લો ખંડેર થઈ ગયો અને એક સમયે એવો આવ્યો કે તે સંપૂર્ણપણે નાશ પામ્યો.  તેના વિનાશ પાછળ અનેક વાર્તાઓ છે.  એવું કહેવાય છે કે ભાનગઢની રાજકુમારી રત્નાવતી ખૂબ જ સુંદર હતી અને તેના પર એક જાદુગરનું હૃદય પડી ગયું, પછી જાદુગરે રાજકુમારીને વશ કરવા માટે કાળો જાદુ કર્યો પણ પોતે તેનો શિકાર બની અને મૃત્યુ પામી, પરંતુ તે મૃત્યુ પામે તે પહેલા તેણે ભાનગઢના બરબાદીને શ્રાપ આપ્યો. જેના થોડા સમય બાદ પડોશી રાજ્ય અજબગઢ સાથેના યુદ્ધમાં ભાનગઢનો પરાજય થાય છે અને તેનો સંપૂર્ણ નાશ થાય છે.

 ભાનગઢ કિલ્લાનું માળખું (ભાનગઢ કિલ્લો

 અલવર જિલ્લામાં આવેલ ભાનગઢ કિલ્લો ચારે બાજુથી પર્વતોથી ઘેરાયેલો છે, આ કિલ્લામાં શ્રેષ્ઠ કારીગરી અને કોતરણીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.  આ સાથે જ આ કિલ્લામાં ભગવાન શિવ, હનુમાનજીનું મંદિર છે.  કિલ્લામાં કુલ પાંચ દરવાજા અને તેની સાથે મુખ્ય દિવાલ છે.  જેમાં મજબૂત પથ્થરોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.  આ દિવાલની મજબૂતાઈનો અંદાજો એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે આજે પણ કિલ્લાની આ દીવાલ અડીખમ છે.

 સૂર્યાસ્ત પછી કિલ્લામાં પ્રવેશવાની મનાઈ છે

 આ પ્રાચીન ઐતિહાસિક સ્થળ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, તેથી તેની જાળવણીની જવાબદારી ભારત સરકારની છે.  ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI)ની ટીમ અહીં દરેક સમયે હાજર રહે છે.  અને ASI એ સૂર્યાસ્ત પછી આ કિલ્લાની અંદર જવાની મનાઈ ફરમાવી છે.  જો કે પુરાતત્વ વિભાગે દેશના દરેક સંરક્ષિત વિસ્તારમાં પોતાની ઓફિસ બનાવી છે, પરંતુ આ એકમાત્ર એવી જગ્યા છે જ્યાં પુરાતત્વ વિભાગે કિલ્લાની સુરક્ષા માટે ભાનગઢથી દૂર પોતાની ઓફિસ બનાવી છે.

 ભાનગઢમાં ભૂત છે કે નહીં તે તો આપણે જાણતા નથી, પરંતુ રહસ્યોથી ભરપૂર ભાનગઢની દુનિયા ખૂબ જ સાહસ સર્જે છે, તો તમારે પણ આ રોમાંચક સ્થળની મુલાકાત લેવા અવશ્ય જવું જોઈએ.